Bugün Hıdrellez !…

Bugün, doğa sevgisinin, bereketin ve umudun günü “Hıdırellez”. 

Hıdırellez’in. Türk Dünyasına huzur, bolluk ,sağlık ve bereket getirsin…

Hıdrellez Bayramınız Kutlu olsun.

Türk dünyasında; asırlarca kutlanan, resmi olmayan önemli bir bayram;
Hıdırellez baharın ,canlılığın, bereketin, güzeliklerin, iyliklerin ,
Doğrulukların, hakkın, adaletin simgesi. Kadim değerlerin kod adı!…
Resetlenmiş bir dünyanın tekrar formatlanması!…
Hıdır’ın geçtiği yerleri yeşillendirdiği rivayet olunur, zaten adı da yeşil demek.
Hıdır kelimesi köken olarak bu kıssaya binaen
Arapçadaki yeşilden (Ahdaru-أخضر) geldiğini yazıyor kitaplar!….
Arapçadaki dâd (ض) harfi, z sesine çarptırılan bir d şeklinde telaffuz
edildiğinden, bu harfi içeren kelimeler Arapçadan Türkçeye geçerken
“hıdmet-hizmet” örneğinde olduğu gibi “d” sesini kaybedip,
sadece z ile telaffuz edilir. Yani Hıdır olur Hızır!…
Böyle yazıyor kitaplar!…
böyle söylüyor konunun uzmanları !…
Ruz-ı Hızır (Hızır günü) olarak adlandırılan Hıdırellez günü, Hızır ve İlyas’ın
Yer yüzünde buluştukları gün olduğu sayılarak kutlanmakta.
Yıl boyunca Hızır karada, İlyas denizde dara düşenlerin imdadına yetiştiği.
Ne vakit ki 5 Mayıs gecesine gelinir, Hızır’la İlyas
bir gül fidanının gölgesinde buluşur,
bir yıl boyunca yaptıklarını birbirlerine anlatırlar.
6 Mayıs, bu anlamda yeni bir yıl demek.
Hızır geçtiği yerleri yeşillendirirken, İlyas denizlerde rüzgârları uyandırır.
Bu yüzden Hıdırellez günü her yer, hem yemyeşil, hem de rüzgârlıdır…
Dara düşenlerin gül fi danı dibinde dileklerini şekle büründürmeleri,
İnsanın en zor anında sen kimsin, nesin, necisin demeden
yardımına koşup sonra da sessiz sedasız kayboluveren
bir âdemi kim, neden sevmesin ki? Bu anlamda Hıdırellez,
iyiliğin sınırları kaldırıp hem içimizi hem de çevremizi
yeşillendirdiğine de bir kanıtı.

Umutlarını gül fidanının kuytusunda işleyerek gülün dallarına
bağlamaları bu yüzdendir.

Hızır geçerse görsün, halimi bilsin de
darlığıma yetişip genişletsin diye.
5 Mayıs buluşma ve hasbihâl günü.
Hıdrellez, cümle âlem için bir “dilek” günü.
Hıdrellez’in de kendine
göre bir töresi var, bir protokolü var, bir prosedürü ve ritüelleri var!…
Hıdrellez gecesi Hızır’ın uğradığı yerlere ve dokunduğu şeylere
feyiz ve bereket vereceği inancıyla çeşitli uygulamalar yapılageldi yıllarca!…
Yiyecek kaplarının, ambarların ve para keselerinin ağızları açık bırakılması,
Ev, bağ-bahçe, araba isteyen kimselerin, Hıdrellez gecesi gül ağacının
altına istediklerinin küçük bir modelini yapmaları ve Hızır’ın kendilerine
yardım edeceğine inançları. Aynı zamanda dileklerini kırmızı kurdaleye
bağlayıp gül ağacına asmaları. Bir yıl boyunca dileklerinin
yerine gelmesini beklemeleri. Bazı kimselerin de ateş yakıp, dilek dilemeleri.
Ondan sonra yaktıkları ateşin üstünden atlamaları.
Eline yığınla aldığı çiçek buketlerinin yapraklarını, tek tek yollara
serpiştirdikten sonra, su kıyısındaki ağaçların da çevresine çiçek
yapraklarından bir çember çevirmeleri; ağaçların çiçek yapraklarıyla
çemberlenmesi bittiğinde, yapraklardan birkaç tutam da; sulara doğru,
ne dilediğini söyleye söyleye savurmaları.
Akşamdan küplerin içine dilek salınması, taze soğanın yaprağı ikiye ayrılması,
birine sefa diğerine cefa denmesi, sabahına heyecanla bakılması:
Sefa mı uzadı, cefa mı diye…
O gecenin sabahına sabah ezanında kalkılması. O sabahın çiği çok önemli olması.
Bu yüzden bu çiğin en çok olduğu yerlere, Kaya’ya ya da çayırlara çıkılması.
Her türlü şifaya kaynak olduğuna inanılan çiğ ile şifalanmak için genç yaşlı,
erkek kadın çayırlıklarda bu çiğin peşine düşmeleri!…
Hıdırellez günü, bazıları sabah gün doğarken kırlara, bağlara,
bahçelere çıkıp buralarda Hızır’ın ayak izlerine basarak bolluğa ulaşmayı düşlemeleri.
Hıdırellez günü, erkenden kalkılıp kapıların açılması. Genç kızlar için
hazırlanan sandıklar açılması!…
Ceyiz Sandıklar açılır ki eve bereket dolsun, genç kızımız da iyi bir evlilik yapsın.
Hıdırellez günü, doğa ve insan sevgisi çok önemli çünkü Hızır ve İlyas,
insanları, doğayı, iyiliği ve cömertliği seven, bereketin simgesi olan,
kutsallıklarına inanılan dinsel varlıklar.

Paylaşımı ve İyi Dilek Temennilerini Hıdırellez’de duydum

Bu akşam 5 Mayıs akşamı başlayan Hıdırellez anma, kutlama ve dilet tutma günü. Geleneği çocukluğumda köy yerinde yaşadık. Köy yerinde gece gençlerin buluşarak hoş kostümleri içinde maskeledikleri nur yüzleri ile kapıları çaldıkları gecede annemin gelen gençleri selamlayarak torbalarına yiyecek ve hediye koyduğunu hatırlıyorum. Ancak Hıdırellez anlamını ve önemini çok sonraları öğrendim. Gençler sonra toplanan yiyecekleri yanan ateş etrafında sabaha kadar yer-içer sohbet ederlerdi. Tarım ve hayvancılık ile uğraşan inşaların tek eğlenceleri ve sosyal ilişkileri bu tür bayramlar ve etkinlikler oluğu için hemen herkesin önemsediği ve katıldığı etkinliklerdi. Sabah herkes Hıdırellez kostümü giyeni ve akşamın güzelliğini ve eğlencesini konuşurdu. Sonradan öğrendiğim o paylaşımı ve insan ilişkilerini anne-baba ve komşularımdan hep gördüm. Pazarlıksız ve ön yargısız ilişkileri ve paylaşımı tattım. Darda olan yarım elinin uzatıldığı, imece ile hasat harmanın kaldırıldığı günleri gördüm. Hepsinden önemlisi sevgi karşılıksızdı.

Bugün insanlığın geldiği adaletsiz, paylaşımsız ve empatiden yoksun gelir dağılımı bozukluğu, insan ilişkilerindeki kopukluk ve sevgisiz ilişkiler geçmişi çok daha artır ve özletir oldu. Hıdırellez duasına bir kez daha bakınca evet geleneğin önemsediği iyilik dilemek, paylaşımı önemsemek ne kadar önemli. Çevre, ekonomi ve sosyal yönde dengesi bozulmuş, kirlenmiş  ve birbirinden kopuk dünyanın işleyişi artık sorun haline gelmiş gözüküyor. Dakikada milyon dolarlar kazanan az sayıda insanın gelirlerinin dünyanın toplam gelirinin yarısına sahip olması yanında dünya ve atmosfer en çok bu inşaların yaşadığı ülkelerin kirletmesi, inşaların çöplüklerde gıda aradığı dünya artık zor bir dünya.

 İnsan ve doğadan yana olmak veya olmamak yaşama bakış penceremizi  belirliyor

Mesele dönüp dolaşıp insanın diğer bir insanla birlikte nasıl yaşamak istediğine bakıyor. Tercihin doğanın yasalarından yana kuranların çoğunluğu doğaya bakarak paylaşımı önemsiyor. Tercihini “ben merkezi” eksenine oturtanlar bugün geldiğimiz yaşanılamaz dünyayı yaratanlar olarak gözleri doymuyor. Keşke gözü doymaz, halden anlamaz, empati bilmez, insanı insan göremezler Hıdrellez duasını bir kez okusa fena olmaz.

Hıdırellez Duamız ve Dileğimiz

Bugün ve bundan sonra her kim varsa sevdiğim,

sevebileceğim hep sevdikleriyle olsun.

Kimin neyi eksik hep bir yetişeni, getireni olsun.

Her neyimiz varsa bir olsun, bölüşecek birileri olsun!

Bu zor zamanlarda hepimizin sağlığı iyi, yüzü güleç olsun.

Evinizden neşe, işimizden bereket,

kalbimizden aşk eksik olmasın!

Birbirimize saygımız, hürmetimiz olsun…

Muhabbetimiz sevgiden, gönül dilinden olsun.

Bir elin verdiğini öbürü bilmesin,

yaptığımız iyilik göstermelik olmasın!

Soframızdan bolluk eksik olmasın,

kahkahamız içten olsun.

Karnımız da gözümüzde tok olsun.

Elimiz dar’ a düşmesin,

düşerse de kapımız çalınır olsun!

Bu Hıdırellez her kim iyilik,

güzellik diler hepsi gerçek olsun…

Bu bahar hepimize kutlu olsun!

Dilekler kabul olsun,
Yürekleri “Berkehan” ve “Bilgehan Deniz” Kadar temiz olan tüm insanların!..
Günleriniz hep aydınlık olsun!..
Yüreklerindeki sevgi daim olsun!..
OE -05.05.2023